یادداشت جنجالی ماه چهره خلیلی در مورد برنامه هفت

هنرمندان-ماه چهره خلیلی-

از وقتی خانم فرجامی به ما اجازه دیدارشان را دادند در پوست خودم نمی گنجیدم.این را خوب می دانستم که خیلی های دیگر در صف دیدار ایشان هستند اما موفق به این مهم نمی شوند و شاید مهمترین دلیلی که خانم فرجامی من را به حضور پذیرفتند این بود که پشتوانه ای به نام پروین سلیمانی همیشه همراه من است. ایشان هم با مادر بزرگ عزیز من خاطرات زیادی دارند که در فیلم "سرب" رقم خورده است. خیلی مشتاق بودم که ببینم خانم فرجامی در اولین نگاه چه واکنشی از خود نشان خواهند داد.وقتی وارد می شوم فریماه فرجامی،همان سوپراستار دهه شصت سینمای ایران را می بینم که در روی مبل نشسته و مشغول تماشای تلویزیون است.انگار انتظارم را نمی کشیده است. بعد از سلام و احوالپرسی می گوید:من فکر کردم آمدن شما به دیدار من چیزی شبیه به یک شوخی تلفنی باشد، مدت هاست عادت کرده ام که منتظر آمدن کسی نباشم.منزل فریماه فرجامی در طبقه آخر یک برج بلند قرار دارد که از آنجا تمام تهران دیده می شود و انگار تمام پایتخت زیر پای اوستعید فطر مهمان خانه گرم فریماه فرجامی بودیم در حالی که هنوز از حال مادر بزرگم خبر می گیرد و از قرار معلوم از فوت او خبر ندارد... دیدار من و بانو فرجامی حدود یک سال پیش و در منزل ایشان انجام شد، دیداری که برایم بسیار شیرین بود و در آن توانستم با بانوی سینمای ایران دیداری تازه کنم و از خاطراتش بشنوم. اما چندی پیش مصاحبه ای ازایشان روی آنتن زنده تلویزیون پخش شد که مرا به شدت ناراحت کرد و فکر میکنم تاسف همه اهالی سینما را موجب شد و همه همچون امین تارخ گرامی در گوشه و کنار ابراز تاسف کردند از این اقدام نسنجیده...

اگر چه مرگ حق است ولی امسال برای هنرمندان عرصه سینما،تاتر و تلویزیون خوب شروع نشد.در گذشت هنرمندانی چون کرم رضایی،بنفشه خواه ،کیومرث ملک مطیعی وحمیده خیرآبادی باعث شد خانواده هنرهای نمایشی در سوگ تنی چند از اعضای خود به ماتم بنشیند. اگرچه همیشه یاد و خاطره این هنرمندان در دل هنر دوستان و مردم قدر شناس این سرزمین جاودان خواهد ماند اما آنچه من را موظف به نوشتن این مطلب کرد نه حس ناسیونالیستی سینمایی بلکه حس تعلق به خانواده بزرگ سینمای ایران است که اعضای آن باید حرمت و احترام بزرگان و پیشکسوتان را رعایت کنند."ایرانی" به احترام و اکرام شهره است، احترام به پیشکسوت و حفظ حرمت جایگاه آنان یکی از مهم ترین وظایف ماست وبه قول معروف حرمت امام زاده به متولی آن است.

در روزگار پیری آنچه از ما باقی می ماند فقط یک چهره تکیده و یا بیماری صعب العلاج نیست بلکه آنچه در اذهان باقی می ماند بانک اطلاعاتی است از آنچه بر هنر این سرزمین در دوران شکوفایی فعالیت هنرمند گذشته و تجربه گرانقدری که با هزینه میلیون ها تومانی قابل دسترسی نیست و این را هم باید بدانیم که تنهایی،فراموشی و... نیز جزیی از عواقب کهولت سن است و چه دردناک که دراین دوران به سختی می توان به تنهایی از حقوق خود دفاع کرد.

این مقدمه ای بود برای اینکه در ادامه به مصاحبه ای از ستاره دهه شصت سینمای ایران که در طی همه این سال ها با بازی های درخشان خود در فیلم های خاطره انگیزی چون : سرب،پرده آخر و ساقی برهمه ثابت کرده است که یک بازیگر تمام عیار و توانمند است اشاره کنم که چندی پیش روی آنتن زنده تلویزیون پخش شد.

حدود یک سال پیش بود که مصاحبه ای از فریماه فرجامی عزیز در شماره نوروزی یکی از مجلات به چاپ رسیده بود که در آن آقای جیرانی با خانم فرجامی مصاحبه کرده بودند. دراین مصاحبه،صحبت های خانم فرجامی به نحوی ویرایش شده بود که خواننده را به شبهه ای آمیخته به یقین می رساند که چه بر سر خانم فرجامی آمده است؟ آیا روزگار پیری و بیماری فراموشی چنان در جان او رخنه کرده است که نتوانسته است بر افکار خود مدیریت کند؟... اگر چه سخنان ایشان از سر درد گفته شده است اما این پیام را به مخاطب القا می کند که اکنون ارزش های هنری این هنرمند توانا در معرض خطری جدی است!

در سوالات طرح شده در این مصاحبه نکته ای که کاملا مشهود بود این است که طراح سوال اصرار زیادی دارد تا به خواننده این موضوع را تفهیم کند که فرجامی دچار فراموشی است.

در مجموع به نظر من هیچ احتیاجی به این نوع ویرایش در این مصاحبه نبود و میشد این گفت و گو به نحوی چاپ شود که فقط جواب های نهایی فرجامی به چاپ برسد و نیازی به بیان جزییات احساس نمی شود. بهتر بود دوستان با استفاده از کلمات مناسب تر و روان تر احترام بیشتری برای فرجامی در این گفت و گو قایل می شدند،نکته ای که در مصاحبه ای که خانم فرجامی با مجله "خانواده سبز"که در نیمه دوم فروردین 89 انجام داده است توسط خبرنگار این مجله کاملآ رعایت شده است و خواننده با خواندن آن مصاحبه به چیزی جز گفته های فرجامی نمی اندیشد.

اما این پایان ماجرا نبود و جناب جیرانی پارا فراتر گذاشتند و این بار با پخش مصاحبه ای پانزده دقیقه ای از فرجامی روی آنتن زنده تلویزیون نه تنها شخصیت فرجامی را زیر سوال بردند بلکه با طرح سوالاتی نامربوط باعث شدند افکار سینما دوستان نسبت به برخی سینماگران عزیز دچار ابهام شود. نمی دانم ایشان از پخش این مصاحبه و به این نحو چه هدفی را دنبال می کردند اما اگر هدف یاد آوری بانوی زیبای سینمای ایران بود می شد خیلی بهتر از این و به صورتی باشکوه فریماه فرجامی را به یاد مخاطبان هنر هفتم بیاندازیم.

امروز جهت دهی افکار عمومی جامعه و هدایت آن قابلیتی انکار ناپذیر است که از عهده بسیاری از افراد برنمی آید.این درست است که خبرنگار،گزارشگر وقایع موجود در جامعه است و در این روش کسی بر او خرده نمی گیرد ولی ویرایش متنی و یا تصویری که برعهده دارد می تواند بهترین و بدترین قضاوت را از سوی مخاطبان به دنبال داشته باشد.

بسیاری از هنرمندانی که در سال های اخیر در بطن خاک آرمیده اند آنچنان که در باور مردم نقش بسته بود روزگار خوشی نداشتند.بعضی روزهای پایانی عمر خویش را مثل مادر بزرگ مرحومم (پروین سلیمانی) در سکوت مطلق گذراندند و بسیاری اسیر تخت های بیمارستان شدند،آنگونه که مردم با دیدنشان اندوهگین شدند. نخواهیم فقط به صرف گفتار گوینده ای که این لطف را داشته که دعوت شما را اجابت کند هرآنچه که می بینیم و می شنویم را بنویسیم که ما در مواقعی هم باید محرم اسرار باشیم. رسانه ها حق ندارند تصویر زیبایی که از هنرِ هنرمند در باور مردم نقش بسته است را خدشه دار کنند.

"فرجامی ها" با مردم زندگی کرده اند، در شادی ها و غم های مردم شریک بوده اند و امروز هم هرچند مدتی را بنابر ضرورت دور از هنرِ مطبوعشان سپری کرده اند ولی هنوز هم برای مردم "فرجامی" هستند.باشد در این دوران که از هر سو هجمه ای بر اهالی هنر وارد می شود،حداقل خودمان احترام یکدیگر را حفظ کنیم و یکدیگر را دوست بداریم.